نشست کارآفرینی و فناوری‌های نوین با حضور متخصصین حوزه‌های هوش مصنوعی،‌ بلاکچین و متاورس برگزار شد

گزارشگر:‌ محمدفاضل مبهوتی

ششمین نشست تخصصی کانون کارآفرینی استان تهران با عنوان نشست کارآفرینی و فناوری‌های نوین؛ هوش مصنوعی، بلاکچین، متاورس برگزار شد.

این نشست روز چهارشنبه ۲۸ تیرماه ۱۴۰۲ در ساختمان شماره ۳ اتاق بازرگانی به همت کانون کارآفرینی استان تهران و با حضور بیش از ۶۰ نفر از صاحب نظران و علاقه‌مندان  این حوزه تشکیل شد.

محمدرضا معبودیان رئیس کمیسیون هوش مصنوعی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران(نصر)، رضا سلطانی کارآفرین مقیم استارتاب استودیو چینووا (هلدینگ فتاب) فعال در حوزه متاروس و  محمدشرقی مدیر عامل بنیاد سور (پلتفرم بلاکچین زیرساخت قراردهای هوشمند) از سخنرانان این نشست بودند؛ مدیریت این پنل با شاهین شرقی عضو هیات امنای گروه سرمایه گذاری نیک اندیش کارایا بود.

مهندس بهروز  حبیبی در ابتدای نشست ضمن خوشامدگویی به میهمانان، با اشاره به تحولات عرصه تکنولوژی و پیشرفت‌ هوش مصنوعی عنوان کرد: دنیای جدیدی پیش رو داریم که دستاوردهای آن گسترده است. با جوانان هوشمندی که در کشورمان داریم این عرصه یک فرصت طلایی است تا شکافی که در چند دهه اخیر در اقتصاد اتفاق افتاده است را در یک یا دو دهه بتوانیم جبران کنیم.

وی افزود: تغییرات این عرصه بسیار شگرف است و یک بیزینس بزرگ پیش روی ما است، بنابر برخی اظهار نظرها ارزش این بازار ۸۰۰۰ میلیارد دلار پیش بینی شده است. با مروری بر تاریخ هوش مصنوعی در می یابیم که این تکنولوژی ازسال  ۱۹۵۰ مطرح شد ولی ۶۰ سال طول کشید تا از ماشین لرنینگ به دیپ لرینگ سوئیچ کنیم؛ اما حالا پیش بینی می‌شود تا کمتر از ۱۰ سال آینده انتظارات از هوش مصنوعی پیاده سازی شود.

محمدرضا معبودیان نخستین سخنران این پنل تخصصی بود. وی در ابتدا به چرخه هیجانات و هیاهوی گارتنر پرداخت تا تغییرات عرصه تکنولوژی و هوش مصنوعی را بر این اساس تشریح کند.

معبودیان عنوان کرد: چرخه هیجانات گارتنر نشان می دهد که در ابتدای طرح مسائل نو، انتظارات هیجانی از آن بسیار زیاد است و به مرور این انتظارات تورمی افزایش پیدا می کند تا در نهایت به بلوغ خود برسد. پس از رسیدن به اوج است که روند نزولی آغاز می شود و با شیب تند پیش می رود تا اینکه به پایین ترین حالت خود می رسد. پس از آن زمان انتظارات معقول فرا می رسد. برای نمونه یکی از کارآفرینان جهان اعلام می کند که تا یک سال آینده خودروهای بدون راننده عرضه خواهد شد ولی بر این اساس می دانیم که ۱۰ سال طول خواهد کشید تا در بازار رواج پیدا کند.

وی  در ادامه دسته بندی چهارگانه‌ای  را برای هوش مصنوعی برشمرد و گفت: در یک تقسیم بندی هوش مصنوعی به چهار دسته ی داده محور، مدل محور، کاربرد محور و انسان محور تقسیم می‌شود. هوش مصنوعی در مرحله انسان محور به جایی خواهد رسید که گذشته را جبران خواهد کرد. چراکه در انقلاب صنعتی چهارم که انسان ها را حذف کردیم به این نتیجه رسیدیم که حذف انسان درست نیست و بدون انسان کارها ممکن نیست. بنابراین در انقلاب صنعتی پنجم و با هوش مصنوعی انسان محور، به سراغ انسان خواهیم رفت تا هوش آنان را تقویت کنیم.

معبودیان پس از معرفی اجمالی این دسته بندی به توضیح هر یک از این اقسام پرداخت و گفت: هوش مصنوعی داده محور جمع کردن دیتا است زیرا در بسیاری از موارد جمع آوری دیتا کاری سختی است برای نمونه در یک عمل قلب تمام توجه به حفظ جان بیمار است و امکان ذخیره سازی دیتا توسط پزشک نیست. در این مرحله جمع آوری دیتا با هوش مصنوعی خواهد بود، از جمله کارهای دیگر تحلیل داده است برای نمونه هزاران توئیت توسط هوش مصنوعی خوانده و تحلیل خواهد شد.

وی هدف از هوش مصنوعی مدل محور را ساختن مدلی جامع خواند که برای انجام کارها است و افزود: در این دسته از هوش مصنوعی، مدلی قرار می‌گیرد که می‌تواند بر اساس پارامترهای مختلف قیمت گذاری کند و هر بار قیمت مناسبی برای محصول ارائه دهد. البته به نظر هنوز تکنولوژی هوش مصنوعی به بلوغ خودش نرسیده است بنابراین برخی ایده ها که مطرح می‌شود برای این عرصه هنوز زود است. بر اساس چرخه گارتنر بهترین موقع برای سرمایه گذاری در هوش مصنوعی پس از بلوغ و آغاز روند نزولی انتظارات است. اما بهره برداری از هوش مصنوعی زمانی مناسب است که انتظارات به پایین ترین حد خود رسیده باشد و روند معقول آغاز شده باشد.

معبودیان با اشاره به چت جی بی تی به عنوان یکی از مصادیق هوش مصنوعی در زمان کنونی به توضیح تفاوت موتور جست و جوی گوگل و چت جی بی تی پرداخت و گفت: گوگل مطلبی را که از او می خواهیم با جست و جو در صفحات موجود پیدا می کند اما چت جی بی تی تولید محتوا می کند به گونه ای که اگر یک مطلب را دو نفر از آن بخواهند دو مطلب متفاوت تولید می کند. همان طور که برای تولید متن هوش مصنوعی داریم، برای تولید عکس هم هوش مصنوعی داریم و حتی هوش مصنوعی صوت نیز می تواند تولید کند. برای نمونه کافی است شما ۳ ثانیه حرف بزنید و سپس متنی را ارائه دهید، هوش مصنوعی تمام متن را با صدای شما خواهد خواند. اما با همه این مسائل گاهی صحبت از نگرانی هایی نسبت به آینده هوش مصنوعی مطرح می شود، کسانی که نگرانی ندارند معقتدند چون این را ما می سازیم ترسی ندارد ولی برخی از جامعه شناسان نگرانی هایی را نسبت به این تکنولوژی مطرح کرده اند. از دیگر اقسام این دسته بندی هوش مصنوعی کاربرد محور است که برای مصارف صنعتی است.

محمد شرقی سخنران دیگر این پنل بود که به موضوع بلاکچین پرداخت و اظهار داشت: بلاکچین فناوری استراتژیک برای کشورها محسوب می شود، در ابتدا مروری بر تاریخ اینترنت خواهم داشت؛  وب یک ساده بود و یک طرفه بود مثلا در کتابخانه سرچ می کردیم و اطلاعاتی به ما می داد. پس از آن وب ۲ آمد که قابلیت تعامل داشت بنابراین هم می توانستیم بخوانیم و هم نظر ثبت کنیم پس از آن وب ۳ ایجاد شد که علاوه بر خواندن و ثبت نظر، قابلیت اجرا نیز داشت به عبارتی خود پلتفرم قابلیت اجرا دارد.

وی با اشاره به دغدغه ها و نگرانی ها نسبت به کنترل شرکت های بزرگ توسط ابزارهای جدید فناوری، گفت: ما تا چه اندازه می توانیم به شرکت های بزرگ اطمینان کنیم، آیا آینده خوبی پیش رو است ؟ برای نمونه در مورد جلسه محاکمه فیس بوک گفته شد که این جلسه یک جلسه تعلیم بود زیرا سناتورها این مفاهیم را نمی دانستند و آنجا یاد گرفتند در چنین شرایطی چه گونه می توانیم اطمینان کنیم که شرکت های فناوری جهان را کنترل نکنند؟ اینجا بود که اولین مفهوم بلاک چین برای این مسئله شکل گرفت.

محمد شرقی اظهار داشت: در فضای بلاکچین با نظارت همه و اجماع همه کدها نوشته می شود و بعد به وسیله کامپیوتر این کدها  اجرا می شود. در چنین شرایطی نه نهادی مجری است و نه کسی می‌تواند در کدها دخالت کند. نمونه دیگری که در چند سال اخیر مطرح شده است، بحث دخالت فیس بوک در انتخابات آمریکا است، عنوان شده است که فیس بوک در انتخابات آمریکا به نفع ترامپ دخالت کرده است و به تناسب علاقه هریک از شهروندان، تبلیغاتی از سخنان ترامپ برای آنان ارسال کرده است. از این رو بلاکچین ایجاد شده است تا سبب ارتقاء شفافیت، کاهش واسطه ها و کاهش هزینه ها بشود.

وی  در ادامه به مواجهه دولت ها با رمزارزها پرداخت و گفت:در حال حاضر کشورها مطابق با قوانین موجود با این حوزه رفتار می کنند و قوانین اختصاصی یا جدیدی تدوین نکرده اند.

شرقی پس از ارائه توضیحات نسبت به لایه پردازش به بخش لایه امنیت بلاک چین پرداخت و با اشاره به توکنیزه کردن دارایی ها گفت: توکنیزه کردن دارایی به این معنا است که اوراقی ایجاد کنیم که با آن ها تعامل کنیم یا برای دارایی مسکن نماینده ای تعریف کنیم تا بتوانیم خرید و فروش کنیم. همچنین برای آثار هنری نمادی ایجاد کنیم تا اصالت آن را تایید کنیم و در نهایت توکنیزه کردن می‌تواند برای ایجاد مالکیت خرد و جمعی برای یک شئ باشد. بنابراین موضوع اصالت از دل این مفهوم پدید آمده است. در حقیقت شما با این توکن ها می توانید حق دسترسی به مخاطبان دهید یعنی هر کس که فلان توکن را داشته باشد بتواند در نشست شرکت کند یا حتی می‌توانید گواهی صادر کنید که قابل صدور توسط هیچ نهاد دیگری نباشد و منحصر باشد. از این رو توکن ها یونیک هستند و ارزش افزوده ایجاد می کنند.

وی افزود: توکن ها یا NFTها حس هویت می دهند و همچنین امکان ملحق شدن به گروه خاصی را می دهند. از دیگر کاربردهای NFTها برای حوزه سرگرمی است و الان ترند NFT ها در حوزه سرگرمی می باشد.

وی در ادامه به وضعیت حاکمیت‌ها در مواجهه با این حوزه پرداخت و عنوان کرد: عموم حاکمیت ها بدین گونه رفتار می کنند که ابتدا چندان قوانین سخت گیرانه و اختصاصی وضع نمی کنند تا جلوی پیشرفت فناوری را نگیرند ولی پس از آن ورود می کنند تا فناوری از کنترل خارج نشود،  از این رو در اروپا و آمریکا انطباق قوانین موجود بر توکن ها ملاک عمل است. در روسیه نیز اخیراً فضا برای رمز ارزها باز شده است. در کشورما نیز همچون دیگر موضوعات ابتدا کاری ندارند اما در صورت ایجاد مشکل به صورت ضربتی برخورد می کنند. از چندی پیش انجمن فناوران زنجیره بلوک که یک سازمان مردم نهاد است را ایجاد کرده ایم و در این مدت تلاش کردیم تا حوزه ماینینگ را به صنعت تبدیل کنیم، همچنین قوانین و مقررات حوزه رمزارزها و بلاک چین را جمع آوری کردیم که در سایت این انجمن موجود است. در حال حاضر نیز در کشورما تبادل و سکوها بیشترین فعالیت را نسبت به سایر بخش های این حوزه دارند.

رضا سلطانی فعال در حوزه متاورس آخرین سخنران این نشست بود، وی با اشاره به تعریف متاورس گفت: متاورس از دو کلمه متا و ورس تشکیل شده است و به معنای فراجهانی است، در دنیای متاورس هر کاری بخواهیم می‌توانیم بکنیم؛ شاید تصور شود که متاورس گیم است، اما اختصاصی به صنعت گیم ندارد و کاربردهای آن گسترده است. در حقیقت این دنیا بر ۳ پایه تعاملات همه جانبه، آزادی و اقتصاد دیجیتال بنا نهاده شده است، بنابراین فضایی که این سه شاخصه را نداشته باشد متاورس نیست. شما عینک های واقعیت افزوده را تجربه کرده اید اما تفاوت متاورس با این عینک های واقعیت افزوده شاخصه اقتصاد دیجیتال است زیرا در فضای واقعیت افزوده مفهوم اقتصاد دیجیتال وجود ندارد.

وی زمان تحقق متاورس را طولانی مدت خواند و اظهار داشت: هنوز با آن تصوری از متاورس که در فیلم ها به آن پرداخته شده است فاصله زیادی داریم و سال‌ها زمان خواهد برد تا آن متاورس تحقق پیدا کند. به طور کلی ۱۳ محور برای متاورس مطرح شده است که هنوز در هیچ یک از پلتفرم های عرضه شده این ویژگی ها وجود ندارد. حرف هایی نیز که توسط رئیس شرکت متا مطرح می شود بیشتر برای جبران کمبود نقدینگی با هدف جذب سرمایه است؛ بنابراین تا متاورس پیشرفته فاصله زیاد داریم.

سلطانی در ادامه به موضوع توکن های غیرمثلی(NFTها)پرداخت و با برشمردن ویژگی های آنان، گفت: یکتا بودن نخستین ویژگی NFTها است. برای فهم این مسئله باید به این مثال توجه کرد که در دنیای واقعی یک دلار را وقتی با یک دلار تعویض می کنیم نه چیزی به دست آوردیم و نه چیزی از دست داده ایم اما در دنیای توکن های غیرمثلی مفهوم مثل وجود ندارد و اساسا هر NFT منحصر به فرد است و مشابه ندارد. حتی دو NFT که به ظاهر شبیه هم هستند چون از نظر ساخت زمان متفاوت هستند، می توانیم بگوییم دو NFT متفاوت داریم که می تواند قیمت آن ها متفاوت از یکدیگر باشد. ویژگی دیگر این توکن ها رمزنگاری بودن آن ها است. وقتی این توکن ها رمزنگاری شده باشند اصالت آنان قابل تشخیص است و دیگر قابل کپی برداری نیست و تقلب در آن معنا ندارد و آخرین ویژگی آن ها این است که غیر قابل خرد شدن است، به عبارتی NFTها را نمی توان تقسیم یا خرد کرد.

وی در بخش بعدی سخنان خود به زیرساخت های مورد نیاز متاورس پرداخت و گفت:VR،AR و MR سه زیر ساخت مورد نیاز برای استفاده از متاورس هستند که بدون آنها قابل تحقق و بهبره برداری نیست. هم اکنون کشورهای مختلفی بر روی این مسئله کار می کنند از جمله کشور امارات به صورت جدی در عرصه متاورس ورود کرده است و از بیمارستان متاورسی خود رونمایی کرده است.

پس از پایان بخش نخست نشست، مخاطبان به استراحت و شبکه سازی پرداختند؛ بخش دوم نشست نیز به پرسش و پاسخ با مخاطبان اختصاص یافت.